ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Λίγο πριν την προβολή της ταινίας του στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Μελβούρνης, ο σκηνοθέτης Γιάννης Σακαρίδης μιλά για την 'Πλατεία Αμερικής', για την Αθήνα της οικονομικής και προσφυγικής κρίσης, τον ρατσισμό και τα Όσκαρ
05 October 2017
Έχοντας καταγράψει χιλιάδες "ώρες πτήσης" στο μοντάζ, τις περισσότερες στη Μεγάλη Βρετανία, όπου εργάστηκε επί σειράν ετών (μοντάροντας μεταξύ άλλων και το τρέιλερ για τις ταινίες 'Μάτια Ερμητικά Κλειστά' του Stanley Kubrick και 'Μεσάνυχτα στον κήπο του καλού και του κακού' του Clint Eastwood), ο Γιάννης Σακαρίδης πέρασε στη σκηνοθεσία, πρώτα με μια σειρά ταινιών μικρού μήκους, κυρίως όμως με το πολιτικό δράμα "Wild Duck", που ταξίδεψε σε πολλά φεστιβάλ ανά τον κόσμο.
Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, "Πλατεία Αμερικής", μία καταγραφή της Αθήνας σήμερα, έχει ήδη ξεκινήσει το ταξίδι της ανά τον κόσμο - με τελικό προορισμό τα βραβεία Όσκαρ, καθώς αποτελεί την επίσημη υποβολή της Ελλάδας. Σε λίγες μέρες πρόκειται να προβληθεί στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Μελβούρνης, κάτι που αποτελεί ιδανική αφορμή για μια συζήτηση με τον σκηνοθέτη.
Πώς δημιουργήθηκε η "Πλατεία Αμερικής;
Το σενάριο της ταινίας πρωτογράφτηκε με τον Βαγγέλη Μουρίκη με τον οποίο κάναμε μια μικρού μήκους ταινία το 2006, την "Αλήθεια" που είναι γυρισμένη στη περιοχή και είναι για έναν καφετζή που σηκώνεται από τη καρέκλα για να τα βάλει με μια πετρελαϊκή εταιρία. Η "Πλατεία Αμερικής" λοιπόν ξεκίνησε από τον Μουρίκη που μεγάλωσε στη περιοχή και μένα που μετά από 18 χρόνια στο Λονδίνο, αναγνώρισα τη πολυπολιτισμικότητα της Πλατείας και το πολιτιστικό της παρελθόν. Θέλαμε να μιλήσουμε για τον ρατσισμό και τη προσφυγική κρίση με το μάτι και την εμπειρία κάποιου που έζησε σαν "ξένος" πολλά χρόνια στο εξωτερικό, εγώ στην Άγγλία και ο Μουρίκης στην Αυστραλία.
Όσο κρατούσε η κρίση και δε μπορούσαμε να κάνουμε τη ταινία, η Πλατεία άλλαξε. Φτάσαμε στο 2015 λοιπόν και η πλατεία είναι στο μάτι του κυκλώνα. Είναι η σύγχρονη Καζαμπλάνκα όπου πολλοί πρόσφυγες περιμένουν ένα "εισιτήριο" να φύγουν. Ο Μπίλλη άλλαξε και έγινε τατού άρτιστ (Γιάννης Στάνκογλου) και ερωτεύεται μια Αφρικάνα (Ξένια Ντάνα) που είναι θύμα σωματέμπορων, ενώ το τρίτο πρόσωπο είναι ένας Σύρος γιατρός (Βασίλης Κουκαλάνι) που προσπαθεί να φύγει για τη Γερμανία. Στη νουβέλα του Γιάννη Τσίρμπα 'Η Βικτώρια δεν υπάρχει' βασίστηκε ο μπανάλ ρατσιστής Νάκος (Μάκης Παπαδημητρίου). Ο Τσίρμπας έχει περιγράψει με μοναδικό τρόπο τους κατοίκους της πολυκατοικίας στην οποία συναντιούνται οι τρεις πρωταγωνιστές. Ισορροπεί σε ένα λεπτό σχοινί με το χιούμορ και τις ρατσιστικές διαθέσεις του Νάκου και πιστεύω καταφέρνει να είναι ξεκάθαρος με το τι θέλει πει.
Πώς επιλέξατε τους πρωταγωνιστές της ταινίας;
Κάνω κάστινγκ πριν ολοκληρωθεί το σενάριο, οπότε με τους ηθοποιούς συζητάμε το θέμα, τον χαρακτήρα και ο ηθοποιός βάζει τη ζωή του μέσα στο σενάριο: αυτά που ζει, που ονειρεύεται, που φαντάζεται, αλλά και αυτά που θα ήθελε να κάνει.
Μια avant-garde αυτοβιογραφία. Το σενάριο είναι μια οργανική διαδικασία που αναπτύσσεται μέχρι το γύρισμα. Κάνουμε λίγες πρόβες και όταν φτάσουμε στη διαδικασία του γυρίσματος υπάρχει ελευθερία στον διάλογο, στον αυτοσχεδιασμό και στην κίνηση. Αυτό γίνεται με μια διάθεση απόλυτης εμπιστοσύνης προς τους ηθοποιούς που είναι πραγματική, την έχω, το νιώθουν αυτό και κάπως βγαίνει η αίσθηση αυτή, αφού τους εμπιστεύομαι απόλυτα.
Πώς θα περιγράφατε τη σχέση του Νάκου με τον Μπίλλη;
Ο Νάκος είναι ρατσιστής και ο Μπίλλη ερωτεύεται μια Αφρικάνα για την οποία είναι έτοιμος να ρισκάρει ακόμη και τη ζωή του. Ο Νάκος με τον Μπίλλη μεγαλώσαν στην ίδια πολυκατοικία, ήταν συμμαθητές και έχουν φιλικές σχέσεις. Ο ρατσιστής δεν γεννιέται, γίνεται. Αλλά στη σχέση Νάκου και Μπίλλη βλέπουμε άτομα με την ίδια παιδεία, την ίδια κοινωνική και οικονομική κατάσταση να παίρνουν τόσο διαφορετικές θέσεις απέναντι στη προσφυγική κρίση.
Ο Νάκος είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση της 'κοινοτοπίας του κακού', του πώς ένας καθημερινός άνθρωπος μπορεί να αποδειχθεί ικανός για το χειρότερο. Πόσο πραγματικός χαρακτήρας είναι;
Είναι πραγματικός χαρακτήρας. Σχεδόν όλοι μας έχουμε έναν φίλο με τον οποίο ήμασταν συμμαθητές, κάναμε παρέα και ξαφνικά μια μέρα τους συναντάμε στο δρόμο ή στο facebook και αναρωτιόμαστε, όπως ο Μπίλλη: "Πότε έγινες έτσι;" Αποφεύγω το μελόδραμα σε θέματα μελοδραματικά από τη φύση τους και θέλω να αντιμετωπίζω τους "κακούς" με τρυφερότητα και αγάπη, να ανακαλύψω όλες τις πτυχές τους, το χιούμορ τους, το σαρκασμό τους, και την "καλή" πλευρά τους. Γενικά ψάχνω μια φόρμα η οποία αγγίζει τον νέο Νεορεαλισμό, με χιούμορ, λυρισμό, γρήγορο αφηγηματικό ρυθμό και πυκνότητα στη θεματολογία.
Η κρίση δεν αναφέρεται ποτέ στην ταινία, παρά το ότι η σκιά της υπάρχει παντού. Τι σημαίνει η Κρίση για σας - και για την δουλειά σας;
Κόντρα στη πολιτική και την οικονομική κατάσταση της χώρας, πιστεύω ότι η Αθήνα είναι ένα σημαντικό πολιτιστικό κέντρο της Ευρώπης και πεδίο έμπνευσης για τις τέχνες. Σήμερα, υπάρχει μια ταλαντούχα και λαμπρή γενιά δημιουργών που κάνει σινεμά, οι εξαιρετικοί ηθοποιοί που κάνουν θέατρο γίνονται κάθε χρόνο καλύτεροι και είναι θέμα έμπνευσης και σεναρίου για να ξεκινήσει κάτι καλό.
Ποιος είναι ο ρόλος του τατουάζ στην ταινία;
Το τατού είναι το μόνο προσωπικό στοιχείο που μπορεί κρατήσει ασφαλές κάποιος που φεύγει από τη πατρίδα του στην Αφρική ή την Ασία και ταξιδεύει κάτω από αντίξοες συνθήκες προς την Ευρώπη ή την Αυστραλία. Επίσης, το τατού είναι το ίδιο σε όλα τα χρώματα δέρματος, σε όλες τις φυλές. To "Refuse to sink" είναι το πιο δημοφιλές και χαρακτηριστικό τατού ανάμεσα στους πρόσφυγες. Είναι το τατού του πρωταγωνιστή Μπίλλη και της φίλης του Τερέζας. "Refuse to sink" είναι είναι ένα καλό μότο για να συνεχίζεις να κάνεις σινεμά και για να αντιμετωπίζεις τη κρίση.Και όπως λέει ο Μπίλλη: " Ακόμα και το μελάνι, το ταπεινό μελάνι, διαρκεί περισσότερο από μας. Από τους έρωτές μας, τον ιδρώτα μας, το σώμα μας το ίδιο. Ενάμιση χρόνο. Παίρνει ενάμιση χρόνο να φύγει ένα τατού. Αφού πεθάνεις..."
Τα τελευταία χρόνια, ο ελληνικός κινηματογράφος γνωρίζει μία άνθιση, κατά γενική ομολογία. Πιστεύετε ότι υπάρχει κάποια νέα σχολή ή ένα νέο ρεύμα;
Ναι, ξεκάθαρα υπάρχει ένα ρεύμα και ο σύγχρονος ελληνικός κινηματογράφος είναι σίγουρο ότι αρθρώνει πολιτικό λόγο. Για μένα, η ταινία του Κωνσταντίνου Γιάνναρη "Από την άκρη της πόλης" αποτελεί σταθμό και έναυσμα μιας νέας εποχής για το σινεμά στην χώρα μας.
Τι σημαίνει "ελληνικό σινεμά" σήμερα;
Το σινεμά είναι μια παγκόσμια πνευματική εμπειρία, μοναδική και με μεγάλες δυνατότητες για καινούργιους δρόμους και ανακαλύψεις προς τα έξω αλλά και κυρίως προς τα μέσα.
Τι σημαίνει για σας η υποβολή της "Πλατείας Αμερικής" στα Όσκαρ;
Ευθύνη πολύ δουλειά και μια ευκαιρία για διάκριση.
Η "Πλατεία Αμερικής" προβάλλεται στο Palace Cinema Como της Μελβούρνης και στο Palace Norton Street του Σίδνεϊ την Παρασκευή, 13 και το Σάββατο, 21 Οκτωβρίου. Για τις ώρες και περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα http://greekfilmfestival.com.au
___________
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου